Tuinvijver

Help kikkers de winter door met een schone vijver

Stichting RAVON
3-NOV-2022 - De komende weken verliezen de loofbomen in de tuin hun blad. Na de bladval is november dan ook de uitgelezen maand voor de jaarlijkse onderhoudsklus aan de tuinvijver. Verwijder met een schepnet of een hark zoveel mogelijk ingevallen blad en slib uit de vijver in je tuin. Zo help je kikkers de winter door. 
Op de bodem van de vijver bevindt zich vaak een flinke laag opgehoopt slib, dit is het afbraakproduct van water- en oeverplanten en eerder ingevallen blad. Het slib produceert waterstofsulfide, een gas dat herkenbaar is aan de typische geur van rotte eieren. Zolang dit gas vrij kan uitwisselen met de buitenlucht vormt dit geen probleem. Maar als er een afsluitende laag ijs op de vijver komt te liggen, kan het gas zich tijdens vorstperiodes ophopen in de waterlaag. Overwinterende amfibieën in de vijver ademen door hun huid. Bij zuurstofloosheid en een overschot aan zwavelgas kunnen ze in de problemen komen en stikken. Op het einde of na de vorstperiode komen de dieren dan bovendrijven, soms gaat het om tientallen dode kikkers.  
 
Maar je kunt dit voorkomen door eens per jaar in november je vijver schoon te maken. Verwijder daarvoor zoveel mogelijk materiaal van de bodem van je vijver met een hark of een stevig schepnet. Laat het slib even op de oever of vijverrand liggen om dieren (insecten, amfibieën) de gelegenheid te geven terug het water in te kruipen.    
 
Bruine kikkerDe in tuinvijvers overwinterende kikkers zijn meestal bruine kikkers. Een deel van de bruine kikkers overwintert op het land. De dieren die in het water overwinteren zijn  er in het voorjaar als eerste bij om zich voort te planten. Overwintering in het water is echter wel een riskante strategie omdat deze dieren een grotere kans hebben de winter niet te overleven.
Padden overwinteren doorgaans op het land; in sommige vijvers overwintert ook een deel van de salamanders in het water. 
 

Meer informatie

  • Op Ravon.nl/Helpdesk/tuintips vind je meer tuin- en tuinvijvertips waar kikkers, padden, salamanders en tal van andere kleine dieren van profiteren.
Tekst: Raymond Creemers, RAVON
Foto's: Christophe Brochard (leadfoto: tuinvijver); Jelger Herder